Dünya düzenini değiştiren ve etkileri halen süren olayın üzerinden 20 yıl geçti.
ABD’de 11 Eylül sabahı 08:45 de Boeing 767 tipi American Airlines’a ait yolcu uçağı, El Kaide mensubu teröristlerce kaçırılarak New York’ta İkiz Kuleler olarak da bilinen Dünya Ticaret Merkezi’nin Kuzey binasına çarptı. Birinci saldırıdan 20 dakika sonra 09:45 de United Airlines’a ait aynı model uçak Güney binasına çarptı. Saldırıların üçüncüsü, ABD’nin askeri yönetim merkezi olan Pentagon’a düzenlendi. Sonuncusu ise Kongre Binasına planlanmış ancak uçaktaki yolcuların teröristlere müdahalesi neticesi Kongre Binası’na ulaşmadan düşürüldü. Saldırılarda; New York’ta 2753, Pentagon’da 184, Pensilvanya’da 40 olmak üzere toplam 2977 kişi hayatını kaybetti.
Bu saldırılara ABD’nin ilk cevabı, Başkan George W.Bush döneminde, Taliban’ın El-Kaide lideri Usame Bin Ladin’in ABD’ye iade talebini reddetmesi üzerine 7 Ekim 2001’de Afganistan’ı işgal etmek oldu. Taliban yönetimini devirdi ve iktidara Hamid Karzai getirildi. ABD’nin Afganistan’ın teröristlerin üssü olmasını engelleme adına başlattığı işgal zaman içerisinde tam tersi teröristlerin barındığı güvenli bir liman haline geldi ve 50 bin üzerinde sivil, 2500 civarı ABD askerinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
Bush yönetimi, Afganistan’ın işgalinin ardından, fırsat bu fırsat diyerek “Irak’ı Özgürleştirme Operasyonu” ve “önleyici savaş” adı altında 20 Mart 2003’de Irak’ta kimyasal silah bulundurduğu gerekçesiyle Birleşmiş Milletler kararı olmaksızın Irak’ı işgal ederek Saddam Hüseyin’i devirerek idam etti. Ancak işgal, Afganistan’da olduğu gibi Irak’ta da çok sayıda sivilin yaşamını yitirmesine ve IŞİD’in ortaya çıkmasına zemin hazırladı.
11 Eylül saldırıları, tüm ülkelerde, ulusal güvenlik algısını değiştirerek yeni bir güvenlik stratejisini de beraberinde getirdi. Havalimanları başta olmak üzere halka açık alanlarda, sadece konvansiyonel ve kimyasal silahlar değil şüpheli araç, kişi ve paketler de terör tehdidi olarak algılanmaya başlandı.
Başta ABD olmak üzere özellikle Batı’da müslümanlara karşı işlenen nefret suçlarında büyük artışa ve İslamafobinin giderek derinleşmesine neden oldu.
Medyada “islamcı terör” ve “radikal islam” kavramları kullanılmaya başlandı.
Afganistan işgalinde,Afgan halkının, ABD ve uluslararası koalisyon güçlerine karşı giderek büyüyen güvensizliği ve öfkesi Taliban’ın halk desteğini kazanmasına sebep oldu.
Son gelinen noktada, ABD 11 Eylül’ün ve Afganistan’ın işgalinin 20’inci yıl dönümünde ağır kayıplar verilen ülkeyi 20 yıldır savaştığı unsurlara teslim ederek çekildi.
20 yılın sonunda, Afganistan çok daha kırılgan bir ülkeye dönüştü. Belirsizliğin hakim olduğu ülkede yaşanacaklar henüz tahmin edilemiyor.
Not: Yazı ve fotoğraf için tr.euronews.com dan yararlanılmıştır.
