Elif Ören / 17 Nisan 2022
Çeşitli sebeplerle yurt dışına çıkarız. Pasaport sahibi olmak gerekli olsa da her zaman yeterli olmaz. Bazı ülkeler vizesiz giriş izni verse de artık pek çok ülke yurt dışından gelenlere vize şartı koymaktadır. Hangi ülkeye gidilmek isteniyorsa, o ülkeye giriş şartlarını önceden araştırmak gerekir.
Pasaport, yabancı ülkelere gidecek olanlara yetkili kuruluşça verilen, yabancı ülke yetkililerinin kimlik incelemesinde geçerli olan belgedir. (TDK) Pasaport için uluslararası geçerli olan kimlik kartıdır diyebiliriz.
Belli görevler için belli özel renkte pasaportlar verilir. Renklerine göre pasaport türleri şunlardır:
– Bordo pasaport:
Bordo renkli olan pasaportu, Türk konsoloslukları, İçişleri Bakanlığı ya da yetkisi olan valilikler tarafından her Türk vatandaşına verilen pasaport türüdür. Vatandaşın talebine göre 6 aydan 10 yıla kadar geçerliliği olan bordo pasaport alınabilir. Bu pasaport türü ile Türkiye Cumhuriyeti’nin anlaşmalı olduğu ülkelere vize almadan giriş yapılabilir. Vize alınması gereken ülkelerin vizeleri 38 sayfadan oluşan bu bordo pasaport sayfalarına işlenir.
– Yeşil pasaport:
Bu pasaporta sahip olmak için bazı hususî şartlara sahip olmak gerekir ve yeşil pasaportu olanlar ayrıcalıklı olarak belirli bir süre dahilinde pek çok ülkeye vizesiz olarak giriş yapabilir. TBMM eski bakanları ve üyeleri, devletin sporcuları, emekli belediye başkanları, devletin kadrolu memurları ve aileleri yeşil pasaporta sahip olabilecek kişilerdir.
– Gri pasaport:
Bu pasaport, hizmet pasaportudur. Devleti temsil eden ve devlet işlerinde çalışan, resmî merciler tarafından görev atanarak yurt dışına gitmesi gereken kişilere verilen pasaport türüdür. Pek çok ülkeye vizesiz giriş ayrıcalığı sunan bu pasaportu görevli kişiler yalnızca görev süreleri boyunca kullanabilir ve seyahat amaçlı kullanmaları uygun değildir.
– Siyah pasaport
Dışişleri Bakanlığı tarafından, yurt dışında kongre ve konferanslara katılacak devlet görevlileri ve ailelerine verilir. Pek çok ülkeye vizesiz giriş imkânı sağlar. TBMM bakanları ve üyeleri, Yargı merciinde görev yapan Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Cumhuriyet başsavcısı, Oramiraller ve orgenerallar, eski başbakan, cumhurbaşkanı ve dış işleri bakanları, TBMM ve Cumhurbaşkanlığında görev yapan sekreterler siyah pasaport kullanırlar.
Yurt dışına çıkmak için öncelikle pasaport sahibi olmamız gerektiğini ve pasaport çeşitlerini ifade ettik. Şimdi de vize nedir, ne tür vizeler vardır, nasıl başvuru yapılır bunları açıklayalım.
Vize, bir ülkeye girmek veya bir ülkeden çıkmak için yetkili makamlardan alınması gerekli izindir. (TDK)
Gezgin, seyahat edeceği ülkenin makamlarınca belirlenen prosedürleri yerine getirdiği taktirde başvuruyu gerçekleştirmeli vize onayını beklemelidir. Aynı şekilde bu prosedürler ülkeden ülkeye değişebilir. Kimi ülkeler sınır kapısında, hava alanında vize verebilirken kimi ülkeler de ciddi evraklar hazırlatıp mülakata tâbi tutabilirler.
Tekrar özetleyecek olursak; önce bir pasaport sahibi olmalıyız. Sonra gitmek istediğimiz büyükelçilik, konsolosluk, vize başvuru merkezi, sınır kapısı veya havalimanlarında bulunan ilgili resmî makamlarına müracaat ederek vize başvurusunda bulunmak gerekir. Kimi ülkeler internet üzerinden başvuruyu da kabul edebilir. Muhakkak gidilecek ülkenin prosedürünü araştırmak gerekir. Fakat her yetişkin, kendi vize başvurusunu kendisi yapmalıdır.
Bir de vize çeşitlerini bilmeliyiz. Yani, hangi amaçla başka bir ülkeye seyahat etmek istiyorsak, bunu o ülkenin ilgili makamlarına ispatla açıklamak ve gerekli vize türüne başvuru yapmak gerekir.
İlgili vize evraklarını hazırladıktan sonra gerekli olan vize başvuru yapılır ve sonuç beklenir.
Amaca göre değişiklik gösteren başlıca vize türleri şöyle özetleyebiliriz:
Turistik amaçlı seyahatler için turist vizesi;
Eğitim almak maksadıyla yurt dışına çıkılacaksa öğrenci vizesi;
Bir ülkeye giderken başka bir ülke üzerinden aktarma yapılacaksa kısa süreli olan geçiş vizesi;
Diplomatik bir görev için yurt dışına çıkılıyorsa resmî görev vizesine başvurulur.
Yurt dışına çıkmak isteyen herkes, gideceği ülkenin prosedürlerini öğrenip, ilgi kurumların talep ettiği evrakları temin etmelidir. İstenilen şartların ülkeden ülkeye değişebileceğini unutmamalı ve hangi ülkeye gitmek istiyorsak o ülkenin konsolosluklarıyla iletişime geçilmelidir.
