Geçmişteki arkeolojik buluntular ve UNESCO’nun endişeleri, tartışmalı projenin başlangıç tarihini belirsiz bırakıyor.
Gözler, uzun süredir tartışılan Manoel Island projesine çevrildi. MIDI CEO’su Mark Portelli, Times of Malta’ya verdiği röportajda, projenin 2033’e kadar tamamlanabileceğini belirtti. Ancak UNESCO’nun bölgeyi tampon bölge ilan etmesiyle ilgili süregelen tartışmalar ve tarihi buluntular nedeniyle gecikmeler, kesin bir tarih belirlenmesini zorlaştırıyor.
Proje Yıllarca Gecikti
MIDI ve hükümet arasında varılan anlaşmanın 2023’te sona ermesinin ardından, Manoel Island ve Tigné Point’in geleceği sorgulanmıştı. Projenin ilk olarak 1992’de gündeme geldiğini ve MIDI’ye 2000 yılında imtiyaz verildiğini hatırlatan Portelli, projedeki gecikmelerin büyük ölçüde arkeolojik buluntuların planları altüst etmesinden kaynaklandığını vurguladı.
En büyük gecikme, 2000’lerin başında Tigné Bahçeleri’ndeki arkeolojik kazılar sırasında yaşandı. Keşfedilen tarihi yapılara zarar vermemek için, proje planının yeniden tasarlanması yedi yıla yakın bir zaman aldı. Ayrıca izinlerin alınması sürecinin de oldukça yavaş işlemesi gecikmeleri artırdı. 2017’de revize edilmiş planının sunulmasının da planlandığı kadar hızlı gerçekleşmediği belirtiliyor.
Çevre İzinlerinde Yeni Zorluklar
Portelli, projenin Fort Manoel’in restorasyon çalışmalarıyla başladığını ve etap etap ilerlediğini, Tigné Point’in öncelik kazandığını ifade etti. Bir diğer dikkat çektiği konu ise, ilk planlarında yer almayan çevre etki değerlendirmesiydi. Bu süreç tartışmalara yol açarken planlar bir kez daha revize edildi. Son olarak da UNESCO’nun, Manoel Island’ın Valetta manzarasını etkileyebileceğini gerekçe göstererek tampon bölgeye dahil edilmesi talebi süreci daha da uzattı. Şu anda tarihi etki değerlendirmesi çalışmaları yürütülüyor.
2033’e Kadar Bitirilir Mi?
Projenin 2033 yılına kadar tamamlanması planlanıyor. Binaların ada alanının sadece %7’sini kaplayacağı, geri kalan kısımın halka açık yeşil alanlara ayrılacağı vurgulanıyor. Ancak izin süreçlerindeki yeni gecikmeler ve olası itirazlar durumunda 2033 tarihi de garanti olmaktan çıkıyor.
Tepkiler ve Tartışmalar
Başbakan Robert Abela, 300’den fazla daire ve ticari alan içeren projeyi “müstehcen” olarak nitelendirdi. Fakat Portelli, bunun Abela’nın kişisel görüşü olduğunu ve MIDI’nin parlamento onaylı bir ihaleyi kazandığını hatırlattı. Ayrıca eski MIDI Başkanı Albert Mizzi’nin projeyle ilgili daha eleştirel görüşlerine de saygı duyduğunu ekledi.
MIDI, Manoel Island’ın büyük kısmının halka açık olacağını vurgulasa da bazı çevre örgütleri projenin engellenmesini istiyor. Şirket, bu grupların süreci uzatma ve projeyi “torpidolama” stratejisinde olduğunu, bunun “haksızlık” oluşturduğunu belirtiyor.
Manoel Island projesinin akıbeti, Malta’nın kentsel gelişimi açısından önemli bir tartışma konusu. Arkeolojik değerler, çevre etkileri, modern kent ihtiyaçları ve ticari planlama arasında hassas bir denge kurulması gerekiyor. Bir tarafta yıllardır süregelen süreçler yüzünden proje gerçekleşmezse Malta’nın yatırımcı imajı zarar görebilirken, diğer tarafta Valetta’nın tarihi silüetini etkileyecek bir yapılaşma da pek çok kişi tarafından kabul edilebilir görünmüyor.
Kaynak: Times of Malta
