12 Nisan 2025
Malta’nın ekonomik büyüme modeli, nüfus artışıyla desteklenen yapısıyla doğal sınırlarına ulaştı. Ulusal Verimlilik Raporu’nun baş yazarı ve iş dünyası uzmanı JP Fabri, Cuma günü düzenlenen bir konferansta bu durumu vurguladı.
Fabri, Malta’nın ekonomik başarısının küresel baskılara rağmen dikkat çekici olduğunu belirtirken, verimlilik oranlarının Avrupa ortalamasının gerisinde kaldığını ifade etti. “Son on yılda yıllık yüzde dörtten fazla büyüme kaydeden ekonomimiz, büyük ölçüde iş gücü ve nüfus artışıyla desteklendi. Ancak bu büyüme modeli artık doğal sınırlarına ulaşıyor,” dedi.
“Değer Odaklı Büyümeye Geçmeliyiz”
Fabri, sürdürülebilir refahın sağlanması için Malta’nın büyüme modelini hacimden değere kaydırması gerektiğini belirtti. “Malta’nın saat başına düşen GSYİH’si, uluslararası kabul görmüş bir verimlilik ölçütü olarak, Avrupa ortalamasının altında kalıyor,” diye ekledi.
2024 Ulusal Verimlilik Raporu’nu tanıtan Fabri, Malta’nın ekonomik büyümesinin hizmet ihracatları, özellikle turizm, ve AB dışından gelen iş gücüne olan bağımlılıkla desteklendiğini söyledi. Ancak bu durum, finans ve teknoloji gibi kilit sektörlerde yerel yetenek eksikliklerini de gün yüzüne çıkardı.
Yetenek Açığı ve Çözüm Önerileri
Rapora göre, Malta’nın yabancı iş gücüne olan bağımlılığı, yerel yetenek eksikliklerini daha belirgin hale getiriyor. Özellikle finans ve teknoloji sektörlerinde yaşanan bu açık, verimlilik artışının önünde engel oluşturuyor. Raporda, bu açığı kapatmak için uygulanan politikaların ekonomik ivmeye ayak uyduramadığı belirtiliyor.
Raporda önerilen çözümler arasında dijital ve çevresel dönüşüm odaklı bir ekonomi modeline geçiş yer alıyor. Bu “ikiz dönüşüm” kapsamında enerji altyapısının modernize edilmesi, toplu taşımanın geliştirilmesi ve alternatif ulaşım seçeneklerinin artırılması gerektiği vurgulanıyor.
“Ulaşım sistemleri, toplu taşıma, bisiklet ve yaya altyapısını enerji verimli araçlarla entegre eden çok modlu çözümlere yönelmelidir. Akıllı trafik yönetim sistemlerinin uygulanması, kentsel hareketliliği optimize ederek hem trafik sıkışıklığını hem de emisyonları azaltabilir,” ifadelerine yer verildi.
KOBİ’lere Destek ve Eğitim Reformu
Raporda, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) dijital ve çevresel girişimlere yönelik finansmana daha kolay erişim sağlaması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, Malta Enterprise’ın Business First merkezi aracılığıyla KOBİ’lere özel kaynaklar, danışmanlık hizmetleri ve örnek olay incelemeleri sunulması öneriliyor.
Daha iyi eğitim ve mesleki eğitim fırsatlarının sağlanması, daha yetkin bir iş gücü oluşturmanın temel unsuru olarak gösteriliyor. Bu, ikiz dönüşümün sürdürülebilir şekilde ilerlemesi için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Daha Fazla Koordinasyon ve Yeşil Dönüşüm
Raporda, hükümet birimleri arasındaki koordinasyonun artırılması, yeni gelişmeler için enerji verimli bina standartlarının zorunlu hale getirilmesi ve ulusal bir ikiz dönüşüm stratejisinin oluşturulması gerektiği ifade ediliyor. Ayrıca, karbon salınımını azaltmaya yönelik çabaların hızlandırılması öneriliyor.
“Yeşil ve dijital önceliklerin uyumlaştırılmasında parçalanma ve sorumlulukların örtüşmesi önemli engeller olmaya devam ediyor. Yeni idari yapılar oluşturmak yerine, mevcut mekanizmaların kapasitesini ve koordinasyonunu artırmalıyız,” denildi.
Konferansa Sosyal Diyalog Bakan Yardımcısı Andy Ellul, MCESD Başkanı David Xuereb ve Malta’nın birçok sosyal ortağı katıldı.
Kaynak: Times of Malta
