Malta, zengin çeşitliliği ve farklı kültürlerin birleşimiyle hem benzersiz bir deneyim sunmakta hem de bu çeşitliliği etkili bir şekilde yönetme konusunda ileri adımlar atmaktadır. Avrupa Birliği üyesi olarak, Malta üçüncü ülke vatandaşlarına eşit muamele hakkı sunma konusunda taahhütte bulunmuş olmasına rağmen, bu süreçte hala aşılması gereken zorluklar bulunmaktadır. Bu nedenle, bu hakların kapsamı ve korunması büyük bir öneme sahiptir.
Bu yazımızda, Schengen ve EFTA dışında kalan ülkelerden Malta’ya yerleşmek amacıyla gelen veya gelmeyi planlayan üçüncü ülke vatandaşlarının (third-country nationals ya da non-EU) haklarını inceleyeceğiz.
Eşit muamele hakkı, Malta’da yasal olarak ikamet eden ve çalışan üçüncü ülke vatandaşlarının, ev sahibi ülke vatandaşlarıyla aynı haklara sahip olmasını sağlamayı amaçlayan temel bir ilkedir. Bu hak, sadece iş gücü piyasasına katılanlar için değil, farklı amaçlarla Malta’ya gelen tüm üçüncü ülke vatandaşlarını kapsar.
Eşit muamele hakkı kapsamında aşağıdaki haklar yer almaktadır:
• İş yerinde sağlık ve güvenlik, maaşların zamanında ve tam yatırılması, çalışma saatleri ve işten çıkarma da dahil olmak üzere tüm çalışma koşulları,
• İstihdam büroları tarafından sağlanan danışmanlık hizmetleri
• Sendika özgürlüğü (sendika ve dernek üyelikleri)
• Diplomaların, sertifikaların ve diğer mesleki niteliklerin Malta mevzuatına göre tanınması
• Konut desteği hariç, halka sunulan mal ve hizmetlere erişim ve teminat
• EC No. 883/2004 regülasyonunca tanımlanan sosyal güvenlik kollarından yararlanma (ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı, emeklilik sigortasının ödenmesi ve benzeri haklar)
• S.L. 217.22 uyarınca Malta’ya kabul edilmiş olan üçüncü ülke vatandaşlarına sağlanan eğitim veya mesleki eğitim hakları
• İşçi vergi açısından mukim sayılıyorsa, vergi avantajları
Ancak, eşit muamele hakkı, AB üye devletlerinin ikamet izinlerini geri çekme veya yenilememe hakkını saklı tutar. Yani, Malta da dahil olmak üzere tüm AB üye devletleri ikamet iznini geri çekebilir veya yenilemeyebilir. O nedenle, buradaki eşit muamale ve eşitlik kavramlarını kelimenin tam anlamıyla değil de, mecazi anlamda yorumlamak daha yararlı ve anlamlı olacaktır.
