Hayattaki en onemli ‘challenge’ ımı Einstein’in bu çok güzel sözüyle dile getirmek isterim; basit bir biçimde izah edemiyorsanız yeterince iyi anlamamışsınız demektir. Bu sebepledir ki ‘less is more’ düşünce tarzı benim mottom oldu son yillarda.
Bu yazımda da çok gerilerde bıraktığım mühendislik kimliğim ile kelimelerden cok sayılarla konuşarak çok basit bir şekilde 1 günde dünyada neler oluyor aktarmak istiyorum.
Covid-19 ile hayatıma giren www.worldometers.info sayfası sanırım en çok ziyaret ettiğim sitelerden biri haline geldi ve buradaki datalarla excelde hazirladigim minik bir formülle dünyaya tepeden bakmak çok şaşırtıyor beni her defasında.
Hatta koronanın ilk zamanlarında minik çalışmamı Türkiye’de bir gazete ile paylaşmıştım, bir kısmını kullanmaları çok sevindirmişti beni.
Gelelim 1 günde dünyada neler oluyor istatistiklerine; (28/08/2020 – 10.28 saati itibariyle)
- Dünya nüfusu : 7.807.955.781. Her yıl 81 milyon artış var ve son 40 yılda nüfus 2 katına çıktı,
- Bugün 162.945 çocuk dünyaya gelirken 68.509 kişi vefat etti. Yeni doğan kişi sayısı, ölen kisi sayisindan %40 daha fazla. Yani popülasyonda yaklaşık 94.000 kişilik bir buyubüyüme var, peki yeterli kaynak var mı bu devasal büyüme için? Cevaplar az sonra?
- Korona virüsünden sebep 1.079 kişi vefat ederken aşağıdaki veriler bu virüs dışında da başımızda daha önemli belalar olduğunu gösteriyor,
- Basit bir nezleden vefat eden kisi sayisi 576,
- 5 yas altı vefat eden çocuk sayısı 8.964 iken 365 çocuk doğum anında öldü,
- 50.212 tane kürtaj yapıldı,
- 1.995 kişi HIV/AIDS cinsel hastalığından öldü,
- 9.750 kisi kanserden, 1.166 kisi Sıtma hastalığından öldü,
- Bugün 6.5 milyon sigara içilirken sigaradan 5.950, alkolden de 2.979 kisi öldü,
- 1.278 kişi intihar etti , Korona virüsünden ölen kişi sayisindan daha fazla,
- 1.610 kisi trafik kazasi geçirip öldü,
Dünya nüfusu 7.807.955.781 iken 798.391.241 kişi yani nufusun %10’unun temiz suya ulaşımı yok, ulaşan 554.573 kişi de sudan kaynaklı ölüm yaşadı.
- Nufusun %11’i sınırlı kaynaklar sebebiyle yeterli beslenemezken, %33’u aşırı kilolu ve obez kategorisinde ve 13.610 kisi açlıktan öldü.
Nüfus istatislikleri beni hayretler içinde bırakırken gelelim doğanın durumuna;
- Bugun 6.350 hektar orman yok oldu
- 8.557 hektar arazi erozyon sebebiyle yok oldu
- 14.688 hektar alan çölleşti,
- 12.006 ton zehirli kimyasal dünyaya yayıldı,
- 44.395.285 ton CO2 emisyonu gerçeklesti, yani küresel ısınmaya sebep olan atmosfere salınan sera gazı gibi düşünebilirsiniz,
Enerji kısmında,
- Harcanan 213 mio MWh enerjinin sadece %15’i doğal enerji kaynaklarından, %85’i doğal olmayan kaynaklardan tedarik edldi.
Nedir bu doğal olmayan enerji kaynakları: petrol, doğalgaz, kömür vs, işte size son durumu bu kaynakların;
- Dünyadaki petrol rezervi 43 yıl sonra, doğalgaz 57.575 gün sonra, kömür 148.744 gün sonra bitecek,
Harika haber 1 katrilyon MWh Güneş enerjisi dünyaya ulaşıyor, burdan yola çıkıp bu enerjiyi kullanılabilir doğal enerji kaynağına çevirip %15’i artırmanın yollalrını bulmalıyız, çünkü bedava.
Şimdi sıra teknolojide;
- 97.720 araba, 186.659 bisiklet üretildi,
- 308.058 bilgisayar üretilirken internet kullanan kişi sayısı bugün itibariyle 4.660.287.605 kişi yani nufusun yaklaşık %60’i. Ve bu kullanıcılar bugün 119.646.5985.125 mail gönderdiler,
- 303.509 TV, 2.982.191 cep telefonu satıldı,
- 3.203.585 blogda yazısı yazılırken, 356.664.582 tweet atıldı, Google’da 3.341.998.447 arama yapıldı,
- 1.769.375 yeni kitap basıldı,
- 215.780.225 gazete dağıtıldı,
Peki harcanan paralar? Bugün itibariyle;
- Sağlık için 7.018.205.255 USD,
- Eğitim için 4.795.775.852 USD,
- Savunma için 2.174.586.225 USD,
- Uyuşturucu için 263.479.096.225 USD harcandı.
Tum bu datadaki sonuçlara baktığımızda,
- İnsanlık bu korona virüsünden daha büyük sağlık sorunlarıyla savaşıyor ve dünyanın daha iyi bir sağlık sistemine ihtiyacı olduğu aşikar,
- Uyuşturucuya harcanan para 263 bilyon USD iken sağlık, eğitim ve savunma harcamaları toplamı sadece 14 bilyon USD, cok şaşırtıcı değil mi? Datalarda uyuşturucudan ölen kişi sayısı nedense yer almıyor, bu daha da şaşırtıcı bence ama araştırmama göre sigara, alkol ve uyuşturucudan ölen kişi sayisı 10 mio’un üzerinde. Alkol ve sigaradan ölenleri çıkardiğımda uyuşturucudan ölen kişi sayisi 5 mio’nun üzerinde,
- Korona’dan ölen kişi sayısı bugün itibariyle 836 bin kişi, uyuşturucudan ölen kişi sayısı Korona’dan ölen kişi sayısının 16 katı. Bu tablodaki en korkutucu sonuç bu bence,
- Doğal enerji kaynaklarının bir an önce %15 seviyelerinin üzerine çıkması için yatırımlar yapılmalı, yoksa başka kaynaklar bulunmadığı sürece dunyadaki diğer enerji kaynaklarının tükenmesi için kısıtlı bir zaman var.
- Küresel ısınmada hala farkındalığın yeterli seviyelerde olmadiği anlaşılıyor, halbuki sadece sağlık açısından bile baktiğınızda kutuplardaki buzulların erimesiyle ortaya çıkan yeni virüs ve bakteriler insanlar için tehdit oluşturuyor ve yeni hastalıkların habercisi, bu sebeple en azından kontrol edebileceğimiz karbon ve zehirli kimyasalların salınım seviyelerinin düsürülmesi için çalışmalar yapılmalı, insanlık bilinçlendirilmeli, eğitimler verilmeli, enerji dersleri mufredatlara eklenmeli vb,
Peki okuma oranı? Beni en çok üzen data bu; gazete okuma ve kitap basım oranı nüfusa göre çok düşük maalesef, insan sabah çay ya da kahvesinin yanında 2-3 gazeteye gözatmıyorsa, akşam evinde bir yarım saat okumuyorsa, öğrenmek için ilgisini çeken bir şey yoksa, etrafında neler oluyor, bana ne oluyor/olacak merakına düşmüyorsa?
Yılbaşı gecesi bu yıl kendinizden beklentileriniz arasında ’…sunu/bunu öğreneceğim’ yoksa? Geçen yıl bir önceki yıl kendime verdiğim sözleri tuttum mu kaygınız yoksa?
Daha önceki Ikigai başlıklı yazımda da belirtmiştim, ikiga’inizin tamamlanması için otomatik olarak ‘what the world needs (Dünya için ne yapabilirim) ‘ düsüncesi aklınıza düsmüyorsa? Dünya’ya nasıl faydalı olabilirim düşüncesi için hiçbir aksiyonunuz yoksa?
Tablo yukarıdaki gibi ve hic parlak görünmüyor, bu sebeple kendime şu soruyu soruyorum;
Ben ne yapabilirim bu tabloyu duzeltmek için?
Ya siz?