Gökbilimciler ve uzay meraklıları heyecanla bekliyor! Dünyadan 3.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldız sisteminde, önümüzdeki günlerde (Eylül ayına kadar) muazzam bir patlama gerçekleşmesi bekleniyor. Bu olağanüstü gökyüzü olayına ancak ömürde bir kez şahit olunabiliyor.
Normalde çıplak gözle görülemeyecek kadar sönük olan, Kuzey Tacı takımyıldızı’ndaki çift yıldız sistemi, yaklaşık 80 yılda bir ölümcül bir kucaklaşmaya giriyor. Bu esnada gerçekleşen kaçak nükleer patlama, uzay boşluğunda yolculuk ederek Dünya gökyüzünde yeni bir yıldızın belirmiş gibi görünmesine neden oluyor.
NASA’ya göre bu patlama sonucu oluşan ışık, Kuzey Yıldızı parlaklığında olacak ve birkaç gün boyunca gökyüzümüzü süsleyecek. Bu olağanüstü olayı insanlığın en azından üçüncü kez görmesi bekleniyor. İlk olarak 1866 yılında İrlandalı bilim insanı John Birmingham tarafından keşfedilen yıldız patlaması, 1946 yılında yeniden gökyüzünde parlamıştı.
Arizona State Üniversitesi’nden astronom Sumner Starrfield, AFP’ye verdiği demeçte, T Coronae Borealis (Blaze Star – Parlayan Yıldız) olarak da bilinen bu tekrarlayan novanın parlamasına şahit olmaktan dolayı büyük heyecan duyduğunu söyledi. 1960’lardan beri bu yıldız sistemi üzerinde çalışmalar yürüten Starrfield, önümüzdeki beş ay içinde gerçekleşmesi beklenen patlama ile ilgili bilimsel bir makaleyi tamamlamak için adeta yarışıyor.
Şaka yollu bir şekilde, “Bugün gerçekleşebilir… Umarım olmaz” diye ekliyor.
Samanyolu ve çevresindeki galaksilerde sadece yaklaşık 10 tane tekrarlayan nova olduğunu belirten Starrfield, normal novaların ise “100.000 yılda bir” patladığını söylüyor. Tekrarlayan novaların özelliği ise iki yıldız arasındaki ilginç ilişki sayesinde bu patlamaları insan ömrü ölçeğinde tekrar tekrar gerçekleştirmesi.
İkili yıldız sistemlerinden biri, yaklaşık beş milyar yıl sonra bizim Güneş’imizi de bekleyen bir sona doğru ilerleyen, hidrojen yakıtını tüketmiş ve devasa şekilde genişlemiş soğuk bir dev yıldız (kırmızı dev). Diğer yıldız ise, atmosferi kaybolmuş ve yalnızca inanılmaz derecede yoğun çekirdeği kalan, yıldızın ölümünün sonraki aşaması olan bir beyaz cüce.
Starrfield, bu iki yıldızın boyut farkının o kadar büyük olduğunu söylüyor ki, T Coronae Borealis yıldız sistemindeki beyaz cücenin kırmızı dev yıldızı etrafında tam bir tur atması 227 gün sürüyor.
İki yıldız birbirine o kadar yakın ki, kırmızı dev tarafından dışarı atılan maddeler beyaz cücenin yüzeyinde toplanıyor. Bu biriken madde Dünya’nın kütlesi civarına ulaştığında (yaklaşık 80 yıl), kaçak bir termonükleer reaksiyonu başlatacak kadar ısınmış oluyor.
Nova’yı inceleyen emekli Alman astronom Joachim Krautter, bunun sonucunda “büyük bir patlama meydana geliyor ve birkaç saniye içinde sıcaklık 100-200 milyon derece Celsius’e yükseliyor” diyor.
Krautter, AFP’ye verdiği demeçte, T Coronae Borealis yıldız sistemindeki patlama başladığında, James Webb uzay teleskobu onu gözlemleyen sayısız araçtan yalnızca biri olacak. Fakat bu nadir olaya şahit olmak için böylesine gelişmiş teknolojilere ihtiyacınız yok.
Krautter, “Sadece dışarı çıkıp Kuzey Tacı takımyıldızı yönüne bakmanız yeterli” diyor.
Bazı şanslı gökyüzü gözlemcileri, ABD’nin belirli bölgelerinden gözlemlenebilecek olan ve yılın en önemli astronomi olaylarından biri olarak değerlendirilen total güneş tutulması için şimdiden hazırlanıyor olsa da, hiç şüphesiz önümüzdeki günlerde gerçekleşmesi beklenen bu yıldız patlaması da astronomi meraklılarının heyecanla beklediği bir gökyüzü gösterisi olacak.
Kaynak: Times of Malta
