Türkiye’de piyasaya sürülen sahte 50 ve 100 dolarlık banknotlar, döviz piyasalarını altüst etti. Özellikle Türkiye’nin döviz ticaretinin merkezi olan Kapalıçarşı’da, sahte para riskine karşı tarihinde ilk kez dolar bozduranlardan ‘sigorta komisyonu’ alınmaya başlandı.
Sahte dolarların dolaşımda olması nedeniyle döviz büroları, bankalar ve ATM’ler, 50 ve 100 dolarlık banknotlara çeşitli kısıtlamalar getirmişti. Sadece yeni seri banknotları kabul eden kurumlar, sahte paraların para sayma makineleri ve mor ışık gibi standart kontrollerden geçebildiğini belirterek, bu durum düzelene kadar eski serileri kabul etmeyeceklerini açıkladı.
Komisyon Oranları Tepki Çekiyor
Kapalıçarşı’da yeniden hareketlenmeye başlayan piyasalarda, döviz bozduran vatandaşlardan komisyon alınması ise tartışmalara neden oldu. 50 dolarlık banknot başına 1.5 dolar, 100 dolarlık banknot başına ise 3 dolar kesinti yapılması, özellikle acil nakit ihtiyacı olan vatandaşları zor durumda bırakıyor.
Döviz büroları ise bu uygulamanın gerekçesini, piyasada hâlâ dolaşımda olan sahte banknotlardan korunmak olarak açıklıyor. Esnaf, “Sahte paralar ticaretimizi riske atıyor. Kendimizi güvence altına almak zorundayız” diyerek, komisyon uygulamasını savunuyor.
Bankalar ve ATM’lerde Durum Değişmedi
Bankalar ve ATM’ler, 2009 yılı öncesine ait 50 ve 100 dolarlık banknotları kabul etmeme politikasını sürdürüyor. Bu durum, vatandaşların döviz bozdurma işlemleri için Kapalıçarşı’ya yönelmesine neden olurken, komisyon uygulaması sadece çarşı içinde değil, bazı diğer döviz bürolarında da yaygınlaşmaya başladı.
Kapalıçarşı’da Ticaret Durma Noktasına Gelmişti
Sahte dolar krizi, Kapalıçarşı’daki ticareti neredeyse durma noktasına getirmişti. Ancak bu hafta itibarıyla uygulamaya konulan ‘sigorta komisyonu’ ile piyasalarda bir miktar hareketlilik gözlendi. Uzmanlar, sahte para tehdidinin devam etmesi halinde döviz piyasalarındaki güven probleminin uzun vadeli etkiler yaratabileceğini ifade ediyor.
Vatandaşlar Tepkili
Vatandaşlar, döviz bozdurma işlemlerine ek olarak kesilen komisyon oranlarına tepkili. Ancak acil nakit ihtiyacı bulunan kişiler, bu duruma mecburen razı geliyor. Kapalıçarşı’da yaşanan bu kriz, Türkiye’de sahte para sorununun yarattığı etkilerin ne kadar derin olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Kaynak: Sözcü