Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) yayımladığı Avrupa Kanser Eşitsizlikleri Kaydı 2025 raporuna göre, Malta, Avrupa Birliği’nde kanser kaynaklı ölüm oranının en düşük olduğu ülkeolarak dikkat çekti. Son 10 yılda kaydedilen düşüş, ülkenin sağlık sistemindeki ilerlemeyi gözler önüne serdi.
Ölüm Oranlarında %20 Azalma
Verilere göre Malta’da 2011 yılında her 100.000 kişide 247 olan kanser kaynaklı ölüm oranı, 2021 yılında 100.000 kişide 198’e düştü. Bu, %20’lik önemli bir azalma anlamına geliyor. Malta, AB ortalamasının (100.000’de 235 ölüm) 16 puan altında yer alarak en iyi performansı gösteren ülke oldu.
İnsidans Oranları da Düşük, Ancak Uyarılar Var
Malta, kanser vakalarının görülme sıklığı açısından da AB’nin altında yer aldı. Özellikle akciğer, kolorektal, prostat ve meme kanseri insidans oranlarında belirgin düşüş gözlendi. Erkeklerde kanser görülme oranı 100.000’de 614 ile AB ortalaması olan 684’ün altında kaldı. Kadınlardaki oran ise AB’ye kıyasla biraz daha yüksek: Malta’da 494, AB’de 488.
Cinsiyetler arası fark da Malta’da daha az belirgin. AB genelinde erkeklerde vaka sayısı kadınlardan %40 daha fazlayken, Malta’da bu fark sadece %24.
Rahim ve Tiroid Kanserlerinde Yükseliş Endişe Veriyor
Malta’daki rahim kanseri oranı, AB ortalamasının %33 üzerinde, tiroid kanseri oranı ise %31 daha yüksek seviyede. Buna karşın kadınlarda akciğer kanseri oranı, AB ortalamasının %45 altında seyrediyor.
Meme Kanseri Ameliyatlarında Büyük Düşüş
2021 yılı itibarıyla Malta, AB’de en düşük mastektomi oranına sahip ülke oldu. 2013’te 130 olan mastektomi sayısı, 2021’de %58 düşüşle 67’ye geriledi. Kısmi mastektomiler de 2018 ile 2021 arasında %17 azaldı.
Çocukluk Çağı Kanserlerinde Çelişkili Veriler
Malta’da çocukluk çağı kanser insidans oranı AB ortalamasından düşük (100.000 çocukta 6,8; AB’de 13,7), ancak ölüm oranı yüksek: Malta’da 100.000 çocukta 3,4 ölüm, AB ortalamasında ise bu sayı 2,1.
Önleyici Sağlık Harcamaları Sınıfta Kaldı
Tüm bu olumlu gelişmelere rağmen OECD raporu, Malta’nın önleyici sağlık stratejilerinde geri kaldığını vurguluyor. Malta, sağlık harcamalarının yalnızca %1,2’sini kanser önlemeye ayırıyor. Bu oran, AB ortalaması olan %6’nın çok altında.
Rapora göre Malta, obezite, tütün kullanımı, hava kirliliği ve alkol tüketimi gibi risk faktörlerini azaltma hedeflerine ulaşırsa, 2050’ye kadar 2.377 kanser vakasını önleyebilir.
Kaynak: Maltatoday
