14 Mart 2021 / Malta
İsyan etmenin faydası yok, kaderin böyle. Yol belli, eğ başını usul usul yürü şimdi.
(Kader 2006)
Modern Türk sinemasının başarılı yönetmenlerinden Zeki Demirkubuz’un 2006 yılında çektiği Kader filmi, özellikle psikolojik çözümlemeli aşk filmlerini sevenler için izlenmesi gerekenler listesinde yer alması gereken bir yapıdadır. Karşılıksız aşkın, insanı nasıl yavaş yavaş ölüme sürüklediğini psikolojik çözümlemeler üzerinden anlatan Kader filminin başrollerinde Vildan Atasever (Uğur) ve Ufuk Bayraktar (Bekir) oynamaktadır. Mahallenin en güzel kızı Uğur ile mahallenin sıradan bir yaşam süren esnaf çocuğu Bekir’in karşılaşması, Bekir’in hayatı için dönüm noktası olur. Uğur’u gördükten sonra hayat onun için sadece Uğur’u gördüğü, onun sesini duyduğu ânlardan ibaret başlar. Uğur ise mahallenin serserisi Zagor lakaplı Orhan’a aşıktır. Bekir, ilerleyen zamanlarda platonik aşkı uğruna deli gibi kıskandığı Orhan için de hiç ummadığı fedakârlıklar yapacaktır.
Uğur’un hayatını karanlık bir labirente sokan ilk neden ailesidir. Uğur’un ailesi birbirlerini sevmeyen insanların bir aradalığıdır. Zagor, aslında Uğur için kaçış noktasıdır. Normal bir hayat kuramayacağını anlayan Uğur için Zagor köprüden önceki son çıkıştır.
Kahvehanede yaşanan cinayet sonrası Uğur köprüden önceki son çıkışı kaçırmanın ötesinde köprüyü de kaybeder. Uğur’un kardeşi yüzünden çıkan kavgada Zagor, Uğur’un annesinin sevgilisini öldürür. Bu cinayet üçü için de sonun başlangıcı olur. Uğur Zagor’un peşinden sürüklenirken Bekir de Uğur’un peşinden sürüklenmeye başlar. Uğur Zagorsuz yaşayamaz, Bekir de Uğur olmadan nefes alamaz. Bekir, çocuğunu bile göremeyecek kadar âşıktır. Aşkın en ölümcül hali olan platonik aşkın Bekir’i ne hale getirdiğini izleyici bazen üzülerek, bazen kızarak ama en çok çaresizliğini anlayarak izler. Bekir’in Uğur’a olan aşkı yaşanabilecek bir aşkken, bu aşkı imkansızlaştıran Uğur’un Zagor’a olan bağımlılığıdır. Uğur, Zagor’un peşinden sürüklenirken sadece kendi hayatını mahveder ama Bekir’in Uğur’a olan aşkı, karısını ve çocuğunun hayatını da karanlığa sürükler. Bekir, platonik olarak âşık olduğu Uğur’un arkasından ülkenin birçok yerindeki pavyonları gezerken filmin ilk sahnesindeki Bekir’den farklı bir insana dönüşür. Artık Zagor kadar olmasa da gece hayatında pişen bir birey olmuştur.
Filmde ana mekân artık günümüzde pek varolmayan mahalle kavramıdır. Aşk, kavgalar, aile içi travmalar gibi toplumu yansıtan birçok duygunun çıkış noktası varoş olarak da adlandırılabilecek bir mahallede yaşanmaktadır. Mahalle, mahalledeki insanlar ve yaşanan olaylar hayatın içindendir. Aşk böyle bir ortamda bütün sahiciliğiyle ortalığı yıkarak yaşanır ve etkileri de aynı ölçüde büyük olur. Mahallenin birçok olayı şekillendiren mekânı olan kahvehanede yaşanan bir kavga, Uğur’un, Bekir’in ve Zagor’un hayatını geri dönüşü olmayacak bir yola sokar. Bekir hasta oan çocuğuna ilaç almak için eczaneye gider ve eve dönerken dayanamaz meyhaneye girer. Sonrasında ise Kars’ta karlı bir sabaha uyanır. Otobüse bindiğinin ve Kars’a geldiğinin farkında değildir.
Aşk zaten biz farketmeden içimize işleyen bir duygu değil midir?
Bir kez daha ve muhtemelen son kez Uğur’a kavuşur. Bekir yaptığı hataları farketse de Uğur’a olan aşkı üstün gelir ve kendi vicdanını rahatlatmak için yaşadıklarını kader olarak nitelendirir. Bekir’in bu düşünceleri filmden bir replikle izleyiciye aktarılır.
“Otobüsten indim, yürümeye başladım. Dedim, Allah’ım nerdeyim ben? Burası neresi? Sonra güç bela burayı buldum. Kapının önünde durup düşündüm. Dedim Bekir, bu kapı ahiret kapısı. Burası sırat köprüsü. Bu sefer de geçersen bir daha geri dönemezsin. İyi düşün, dedim. Düşündüm, düşündüm… Ama olmadı, dönemedim. Sonra, bak oğlum dedim kendi kendime. Yolu yok çekeceksin. İsyan etmenin faydası yok, kaderin böyle. Yol belli, eğ başını usul usul yürü şimdi.”
Aşk için ölünür mü, sorusunun izleğinde ilerleyen Kader filmini izledikten sonra uğrunda ölümün göze alınmadığı bir duygunun aşk olmadığını iliklerinize kadar hissedeceksiniz.