3 Haziran 2021 / Malta
Malta’nın dar ve cumbalı evlerle dolu sokaklarında, bir Akdeniz ülkesi olmanın kendine has konforunu süren sakinlerinden sıklıkla işiteceğiz bazı ifadeler vardır.
Bu sözcükler sadece kulağınızın dibinden geçip gitmekle kalmaz, bir zaman sonra dilinize pelesenk olur. Bir bakmışsınız ki siz de konuşmalarınızı, ifadelerinizi, selam ve vedalaşmalarınızı bu sözcüklerle bitiriyor olmuşsunuz.
Ta, , ħi, hux ifadeleri de sıklıkla işiteceğiniz ifadelerden.
Ħi
Bongu ħi! Cav ħi! kelimelerini Malta sokaklarında her gün birkaç kez duyacaksınız. Hatta öyle ki işitmediğiniz zamanlarda yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunu varsayabilirsiniz.
Ħi kelimesinin literal anlamı erkek kardeş (brother). Bu anlamda yani “bro” gibi samimiyet içeren bir anlamda kullanıldığı gibi “canım” anlamında da kullanılıyor. Sadece hitap edilen bir erkek olduğu zaman değil, kadın olduğu zaman da kullanılıyor. Yetişkin ya da çocuk farketmediği gibi, tecrübeyle sabit olduğu üzere bu ifade bir topluluk muhatap alındığı zaman da kullanılıyor. En yakın anlamın “canım” “dear” olduğu fikri bizlerde hasıl oldu.
Ta
All right ta, sorry ta! Hem İngilizce hem de Maltaca’nın enfes buluşmasındaki anahtar sözcük. Bu kelime muhtemelen ‘taf’ (‘you know’, ‘bilirsin’) ifadesinin bir kısaltması. İfadelerin sonunda Maltiz dostlarımız sıklıkla kullanıyorlar.
Hux
Bir başka onay sorusu daha, “değil mi ama?” tadında bir ifade! Literal olarak ‘is not he?’ olarak çevrilebilir. Ama kontekst içersinde daha çok ‘is not it?’ biçiminde kullanılıyor. Her dilde olan retorik sorular, yani öylesine sorulmuş sorular cümlesinden bir soru.
Tajjeb, hux?
‘iyi ama değil mi?’ ‘iyi değil mi ama?’
Bu sık kullanılan ifadelerin anlamlarını verirken kendi tecrübelerimize ek olarak, Facebook’da bulunan Qed nitgħallmu l-Malti – We’re learning Maltese grubundaki gönderiden de istifade ettik.
