İlk Dijital Göçebe: Levent Çoban – Söyleşi

Malta’nın 2021 yılında başlattığı Dijital Göçebe Vizesi programı, uzaktan çalışan profesyonellere Akdeniz’in bu güzel adasında yaşama ve çalışma fırsatı sunuyor. Bu program, AB, AEA ve İsviçre dışındaki ülkelerin 18 yaş ve üzeri vatandaşlarına açık olup, yıllık brüt geliri en az 42.000 € olan kişileri hedefliyor. Başvuranların telekomünikasyon teknolojilerini kullanarak uzaktan çalışabilmeleri veya yabancı bir işveren için çalışmaları, yabancı bir şirkette ortak/hissedar olmaları veya yabancı müşterilere serbest çalışma hizmetleri sunmaları gerekiyor. Geçerli bir pasaport, kapsamlı sağlık sigortası ve Malta’da geçerli bir konaklama yeri göstermeleri şart. Başlangıçta bir yıl için verilen bu vize, toplamda dört yıla kadar uzatılabiliyor ve vize sahipleri ailelerini de beraberlerinde getirebiliyorlar.

Bu programdan yararlanan ilk Türk veri bilimcilerinden biri olan Levent Çoban ile bir araya geldik. Kıdemli Veri Bilimcisi ve Danışman olarak görev yapan Çoban, Malta’daki deneyimlerini ve dijital göçebe yaşam tarzının avantajlarını bizlerle paylaşacak.

1. Öncelikle sizi, Levent Çoban’ı, kısaca tanıyabilir miyiz?

Tabii ki, memnuniyetle. Ben Levent, Türkiye’de doğdum ve büyüdüm. İTÜ’de Matematik Mühendisliği eğitimimi tamamladıktan sonra veri biliminde uzmanlaştım. Kariyerime Türkiye’de başladım ve uzun yıllar boyunca özellikle finans, teknoloji ve sigortacılık sektörlerinde veri bilimi projelerinde görev aldım. Şu anda kıdemli bir veri bilimci ve danışman olarak uzaktan çalışıyorum. Veri analitiği, makine öğrenimi ve yapay zeka çözümleriyle şirketlerin veriye dayalı stratejiler geliştirmelerine yardımcı oluyorum. Geçen yıl, uzaktan çalışma olanaklarını genişletmek ve yeni bir kültürde yaşamak amacıyla Malta’ya taşındım. Bu sayede dijital göçebe yaşam tarzına adım atmış oldum.

2. Malta’nın Dijital Göçebe Vizesi programını nasıl duydunuz ve başvuru süreciniz nasıl ilerledi?

Tüm dünyada etkisini gösteren pandemiyle birlikte uzaktan çalışmanın daha yaygın hale geldiği bu dönemde, özellikle Avrupa’da dijital göçebe yaşam tarzına uygun fırsatlar arıyordum. Malta’nın Dijital Göçebe Vizesi programını ilk olarak meslektaşlarım ve uluslararası iş ağlarım sayesinde duydum ve bu program dikkatimi çekti.

Başvuru sürecim oldukça düzenliydi. İhtiyaç duyulan tüm bilgiler ve başvuru adımları programın resmi internet sayfasında mevcuttu. Öncelikle vize için gerekli belgeleri topladım: niyet mektubu, geçerli bir pasaport, uzaktan çalıştığımı kanıtlayan belgeler, finansal yeterlilik, kapsamlı bir sağlık sigortası ve Malta’da geçerli bir konaklama yeri. Başvuruyu online olarak tamamladım ve süreç genel olarak hızlı ve şeffaf ilerledi. Başvurunun ön onaylanması birkaç hafta sürdü ve Malta’ya taşınmam oldukça sorunsuz gerçekleşti. Malta’ya giriş vizesi, kalıcı konaklama yerinin bulunması ve kişiye özel sağlık sigortasının yaptırılması gibi süreçler göz önünde bulundurulduğunda, toplamda 2-3 aylık bir süreçten bahsedebiliriz. Ek belge talepleri ve bunların onaylanması süreci tahmin edilenden daha uzun bir hale dönüştürebilir. Bu noktada biraz sabırlı olmak ve motivasyonunuzu kaybetmemek önemli. Residency Malta Agency’nin sağladığı destek ve bilgi kaynakları, bu süreçte büyük bir yardım sağladı.

3. Malta’yı tercih etmenizin ana sebepleri nelerdi? Diğer Avrupa ülkelerindeki benzer programlarla karşılaştırdığınızda Malta’nın hangi yönleri öne çıkıyor?

Malta’yı tercih etmemin birkaç temel sebebi var. İlk olarak, Akdeniz iklimi ve adanın sunduğu doğal güzellikler benim için oldukça çekiciydi. Deniz kenarında, ılıman bir iklimde yaşamak, hem ruhsal hem de fiziksel olarak bana iyi gelecekti. Bunun yanı sıra, Malta’nın tarihi ve kültürel zenginliği, çeşitli toplulukları bir araya getiren kozmopolit yapısı ve İngilizcenin yaygın olarak konuşulması büyük avantajlar sağlıyordu.

Diğer Avrupa ülkelerindeki benzer programlarla kıyasladığımda, Malta’nın öne çıkan özelliklerinden biri başvuru sürecinin tamamen online ve şeffaf bir şekilde ilerlemesiydi. Ayrıca, yaşam maliyetleri birçok Batı Avrupa ülkesine göre daha uygunken, vergi sistemi de göçebeler için cazip bir yapıya sahip. Dijital göçebelere yönelik topluluk ve etkinliklerin gelişmiş olması ve Malta’nın Türkiye’ye mesafe olarak yakın olması ve bu programın aile üyelerini de kapsıyor olması önemli bir faktördü. Tüm bu unsurlar, Malta’yı benim için ideal bir seçenek haline getirdi.

4. Malta’da bir veri bilimcisi olarak çalışmanın avantajları ve zorlukları nelerdir?

Malta’da bir veri bilimcisi olarak çalışmanın birkaç önemli avantajı ve zorluğu var. Avantajlar açısından, Malta, dijital göçebe toplulukları ve uluslararası çalışan profesyoneller için oldukça destekleyici bir ortam sunuyor. İnternet altyapısı iyi ve uzaktan çalışmaya uygun birçok modern kafe ve ortak çalışma alanı mevcut. Akdeniz’in sıcak iklimi ve dinlendirici yaşam tarzı, iş-yaşam dengesini korumayı kolaylaştırıyor. Ayrıca, Avrupa’nın finans ve teknoloji alanındaki bazı büyük firmalarının burada operasyonları bulunuyor, bu da uluslararası işbirliği ve projelere katılma fırsatı sunuyor.

Öte yandan, zorluklardan bahsetmek gerekirse, Malta’nın küçük bir ülke olması nedeniyle yerel iş fırsatları ve sektör çeşitliliği bazı büyük Avrupa ülkelerine göre sınırlı kalabilir. Veri bilimi alanında, özellikle ileri düzey yapay zeka projeleri için uzmanlık toplulukları ya da konferanslar daha nadir olabilir. Ancak, uzaktan çalışma olanakları bu açığı büyük ölçüde kapatıyor. Genel olarak, bu zorlukları uluslararası bağlantılar kurarak ve çevrim içi kaynakları kullanarak aşmak mümkün.

5. Malta’daki yaşam maliyetleri ve iş-yaşam dengesi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Malta’daki yaşam maliyetleri, Avrupa’nın diğer büyük şehirleriyle karşılaştırıldığında genellikle daha makul, ancak bu durum yaşam tarzınıza ve konumunuza göre değişebilir. Özellikle başkent Valletta ve Sliema gibi popüler bölgelerde kira ve genel yaşam maliyetleri daha yüksek olabiliyor. Bununla birlikte, daha kırsal ve turistik olmayan bölgelerde daha uygun maliyetlerle yaşamak mümkün. Market alışverişi ve restoran fiyatları, diğer Avrupa ülkelerine kıyasla orta düzeyde, ancak ithal ürünlerin ve bazı hizmetlerin maliyeti biraz daha yüksek olabilir.

İş-yaşam dengesi konusunda ise Malta gerçekten öne çıkıyor. Adanın rahat yaşam tarzı, işten sonra denize gitmek, sahil boyunca yürüyüş yapmak veya tarihi bölgeleri keşfetmek gibi aktiviteleri günlük rutinin bir parçası haline getirmeyi kolaylaştırıyor. Hafta sonları ve tatillerde keşfedilecek pek çok ada içi ve ada dışı etkinlik mevcut. Ayrıca, insanların genellikle sıcak ve misafirperver olması sosyal hayata katılımı artırıyor. Bu denge, genel refahımı artırdı ve stres seviyemi düşürdü, bu da verimliliğime olumlu yansıdı.

6. Malta’nın teknoloji altyapısı ve internet bağlantısı uzaktan çalışma için yeterli mi?

Evet, Malta’nın teknoloji altyapısı ve internet bağlantısı uzaktan çalışma için genellikle yeterli ve tatmin edici. Ülke, Avrupa’da telekomünikasyon altyapısını modernize etmeye ve güncel tutmaya önem veren bir yapıya sahip. Hızlı ve stabil internet bağlantıları, hem mobil veri hem de sabit hatlar üzerinden sağlanıyor. Çoğu bölgede fiber optik internet hizmetleri mevcut ve internet hızı, birçok Avrupa ülkesinin standartlarını karşılıyor. Genel olarak, adadaki teknoloji altyapısı benim gibi uzaktan çalışan bir veri bilimcisi için yeterince iyi ve profesyonel ihtiyaçları karşılayacak seviyede.

7. Malta’daki dijital göçebe topluluğu hakkında bilgi verebilir misiniz? Networking imkanları nasıl?

Malta’daki dijital göçebe topluluğu oldukça canlı ve çeşitli. Adanın stratejik konumu, farklı ülkelerden gelen uzaktan çalışanları, girişimcileri ve yaratıcı profesyonelleri kendine çekiyor. Bu da güçlü ve destekleyici bir dijital göçebe ekosistemi oluşmasını sağlıyor. Malta’da düzenlenen networking etkinlikleri, ortak çalışma alanlarındaki tanışma günleri ve teknoloji odaklı buluşmalar gibi aktiviteler, topluluğa katılmayı ve profesyonel ağınızı genişletmeyi kolaylaştırıyor.

Adadaki ortak çalışma alanları ve kafe kültürü, benzer fikirde insanlarla tanışmak için harika fırsatlar sunuyor. Malta’da yaşayan dijital göçebeler genellikle sosyal ve paylaşımcı; bu da işbirlikleri ve ortak projeler için zemin hazırlıyor. Sosyal medya grupları ve online platformlar da etkinlikleri ve haberleri takip etmek için etkili araçlar. Topluluğun bir parçası olmak, hem profesyonel olarak ilham verici bağlantılar kurmayı hem de yeni dostluklar edinmeyi mümkün kılıyor. Özetle, Malta’daki dijital göçebe ağı, uzaktan çalışanlar için güçlü bir destek sistemini ve iş fırsatlarını beraberinde getiriyor.

8. Türkiye’den Malta’ya taşınma sürecinde karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdi?

Türkiye’den Malta’ya taşınma sürecinde karşılaştığım en büyük zorluklardan biri, taşınma sürecinin lojistik ve bürokratik yönleriydi. Yeni bir ülkeye yerleşmek, özellikle oturma izni ve vize başvuru süreçleri gibi konular için hazırlıklı olmayı gerektiriyor. Belgelerin hazırlanması, noter tasdikleri ve gerekli tüm evrakları toplamak biraz zaman aldı, ancak Malta’nın Dijital Göçebe Vizesi süreci oldukça açık ve net adımlar içeriyordu, bu da süreci kolaylaştırdı.

Bir diğer zorluk, Malta’daki konut piyasasıyla ilgiliydi. Özellikle popüler bölgelerde konut bulmak ve kiraların uygun fiyatlı seçeneklerini değerlendirmek zor olabiliyor. Bu nedenle taşınmadan önce araştırma yapmak ve potansiyel kiralama opsiyonlarını önceden belirlemek önemliydi. Ayrıca, taşınma sonrası adaptasyon sürecinde yeni bir kültüre alışmak ve yerel topluma entegre olmak zaman aldı. Ancak, İngilizce’nin yaygın olarak konuşulması ve yerel halkın genel misafirperverliği, bu süreci büyük ölçüde kolaylaştırdı.

9. Malta’da yaşarken Schengen bölgesinde seyahat etme imkanlarından nasıl faydalanıyorsunuz?

Malta, AB ve Schengen Bölgesi’nde yer aldığı için vize süresi boyunca Schengen ülkelerinde serbestçe seyahat etmek mümkün. Avrupa’daki ülkeler arasındaki mesafelerin yakın olması ve uygun uçuş seçeneklerinin bulunması, seyahat planlarını daha kolay ve erişilebilir hale getiriyor. Bu durum, kısa hafta sonu gezileri veya iş seyahatleri için büyük bir avantaj sağlıyor.

Bu süreçte ailecek 12 farklı Avrupa ülkesini görme ve keşfetme fırsatı yakaladık. Hem seyahat etmek hem de profesyonel çalışma hayatıma ara vermeden bunu gerçekleştirmek harika bir duygu ve deneyim oldu. Mesleki olarak birçok farklı etkinliğe katılmak ve organizasyonlarda yer almak için vizesiz seyahat fırsatından yararlandım.

10. Malta’nın kültürü ve yaşam tarzına adapte olmakta zorlandınız mı?

Malta’nın kültürü ve yaşam tarzına adapte olmakta başlangıçta bazı zorluklar yaşadım; ancak genel olarak bu süreç benim için olumlu ve öğretici oldu. Malta, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dolu bir yer ve çok çeşitli etnik kökenlere sahip bir toplum. Bu çeşitlilik, zamanla alıştığım ve keyif aldığım bir sosyal ortam yaratıyor. Ancak, başlangıçta yerel geleneklere ve alışkanlıklara alışmak zaman aldı. Örneğin, Malta’da sosyal yaşam genellikle daha rahat ve samimi bir ortamda geçiyor; bu, bazen Türkiye’deki sosyal normlardan farklılık gösterebiliyor.

Malta’nın yaşam tarzı, yavaş ve huzurlu bir tempoda ilerliyor; bu da Türkiye’deki hızlı yaşam tarzından uzaklaşmak anlamına geliyordu. İlk başta bu yavaşlık beni biraz endişelendirmişti, ama zamanla bunu bir avantaj olarak görmeye başladım. Stres seviyemi düşürdü ve hayatın tadını çıkarmayı öğrendim.

Dil açısından herhangi bir zorluk yaşamadım; Malta’lılar İngilizce’yi kendi ana dilleri gibi konuşuyor. Yerel halkın misafirperverliği ve yardımseverliği, bu adapte olma sürecinde önemli bir rol oynadı. Genel olarak, Malta’nın kültürü ve yaşam tarzı benim için yeni bir deneyim oldu ve bu süreç, kişisel gelişimime de katkıda bulundu.

11. Dijital göçebe olmayı düşünen diğer Türk profesyonellere tavsiyeleriniz nelerdir?

Öncelikle, araştırma yapmak çok önemli. Gidilecek ülke ve kültür hakkında detaylı bilgi edinmek, yaşamak istediğiniz yerin iklimi, yaşam maliyetleri, yerel yasalar ve iş olanakları gibi konuları kapsar. Bu, daha bilinçli bir karar vermenizi sağlar.

Ayrıca, finansal planlama da dikkate alınması gereken bir diğer faktördür. Uzun vadeli bir taşınma planınız varsa, finansal durumunuzu gözden geçirip bütçe oluşturmak iyi bir fikir. Kira, günlük yaşam giderleri ve beklenmedik masraflar için önceden hazırlıklı olmak önemlidir.

Bir diğer önemli nokta ise, esneklik ve açıklık. Yeni bir kültüre ve yaşam tarzına alışmak zaman alabilir. Esnek olmak ve yeni deneyimlere açık olmak, bu süreci daha kolay hale getirir. Farklı bakış açıları ve deneyimler, hem kişisel hem de profesyonel gelişiminize katkıda bulunacaktır.

Son olarak, dijital becerilerinizi geliştirmek oldukça önemlidir. Uzaktan çalışma dünyası hızla değişiyor; bu nedenle dijital becerilerinizi sürekli güncel tutmak ve yeni teknolojileri öğrenmek, rekabet avantajı sağlar. Bu adımları göz önünde bulundurarak, yeni bir ülkede yaşama deneyiminizi daha verimli hale getirebilirsiniz.

12. Malta’daki vergi avantajları hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Malta’daki vergi avantajları, özellikle dijital göçebeler ve uluslararası profesyoneller için oldukça cazip. Öncelikle, Malta’nın vergi sistemi, yabancı gelirler üzerinden düşük vergi oranları sunmasıyla dikkat çekiyor. Dijital göçebeler olarak gelirinizi Malta dışından elde ettiğiniz için bu gelir üzerinden vergi ödemiyorsunuz. Bu durum, uzaktan çalışan profesyoneller için önemli bir avantaj sağlıyor.

Ayrıca, Malta’nın şirket kurma süreci de oldukça kolay ve hızlı. Şirket sahipleri, belirli bir gelire kadar düşük oranlarda vergi ödemekle birlikte, vergi iadesi sisteminden de yararlanabiliyor. Yani, Malta’da kurulu bir şirket aracılığıyla çalışıyorsanız, vergi yükümlülüklerinizi azaltma imkânına sahip olabilirsiniz.

Özetle, Malta’daki vergi avantajları, hem kişisel hem de kurumsal düzeyde önemli tasarruf fırsatları sunuyor. Ancak, bu avantajlardan faydalanmak için doğru danışmanlık almak ve yasal gereklilikleri göz önünde bulundurmak kritik. Bu nedenle, bu alanda uzman bir danışmanla çalışmak, vergi planlaması açısından oldukça faydalı olabilir.

13. Gelecekte Malta’da kalıcı olarak yerleşmeyi düşünüyor musunuz yoksa başka ülkelere gitmeyi planlıyor musunuz?

Malta’da kalıcı olarak yerleşmeyi düşünme konusunda oldukça kararsızım. Adanın sunduğu doğal güzellikler, sosyal yaşam ve dijital göçebe topluluğu, burada kalmayı çekici kılıyor. Ancak, uzun vadede farklı ülkeleri de keşfetmek istiyorum. Özellikle Avrupa’nın diğer ülkelerini ve farklı kültürlerini deneyimlemek benim için ilginç. Ancak, Malta’daki yaşamı ve avantajları göz önünde bulundurursam, burada kalmak da bir seçenek olarak aklımda. Uzaktan çalışmanın sağladığı esneklik, yeni yerler keşfetmeme olanak tanıyor.

Sonuç olarak, şu anda Malta’da kalmayı düşünüyorum, ancak bu süreç içinde yeni fırsatlar ve deneyimler ortaya çıkarsa, başka ülkelere de yönelmeyi değerlendirebilirim. Hayatımın bu döneminde ne olacağını göreceğiz, ama Malta, kesinlikle kalbimde özel bir yer edindi.