21 Aralık 2020 / Malta
Elif Ören
Gece Vardiyası
Gece çalışması, 22.00 ile 06.00 saatleri arasında yıllık çalışma süresinin yüzde 50’den fazlasını (veya toplu sözleşmede öngörüldüğü üzere daha düşük bir oranı) veya gece saatlerinde normal günlük çalışma süresinin (22.00 ile 06.00 saatleri arasında) en az üç saati kapsayan çalışma süresidir.
Bir gece işçisinin normal çalışma saatleri, herhangi bir 24 saatlik dönemde ortalama sekiz saati aşmayacaktır. Bu ortalama, 17 haftalık bir referans süresi üzerinden veya geçerli bir toplu sözleşmede belirtildiği şekilde hesaplanmalıdır.
İşverenin yürütmekle yükümlü olduğu bir risk değerlendirmesi özel tehlikeleri ortaya çıkarıyorsa; işveren, işçinin sağlık durumunu belirlemek için uygun bir sağlık değerlendirmesinden geçmesini sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Çalışanın gece saatleri içindeki çalışması 24 saatlik zaman diliminde 8 saati geçmemelidir.
Sağlık kurumuna bağlı olarak çalışan bir doktor, işverene çalışanın gece çalışmasına bağlı bir sağlık sorunu olduğunu bildirirse, işveren, mümkünse, çalışanı gündüz daha uygun bir işe nakletmelidir.
Gece çalışmasının düzenli olduğu durumlarda, işveren gece çalışmasına ilişkin kayıtları tutmakla yükümlüdür.
Yarı-Zamanlı İstihdam
Kimler yarı zamanlı çalışan olarak kabul edilir?
Yarı zamanlı çalışan; haftalık olarak veya ortalama bir yıla kadar bir istihdam süresi boyunca hesaplanan normal çalışma saatleri, tam zamanlı çalışanın normal çalışma saatlerinden daha az olan çalışandır. Yarı zamanlı çalışan, çalışma saatleri azaltılmış tam zamanlı bir çalışan değildir.
Bu bağlamda, yarı zamanlı bir çalışanın bir yıllık bir süre boyunca çalıştığı toplam saat sayısı, benzer bir tam zamanlı çalışanın aynı bir yıllık dönemde çalıştığı toplam normal saat sayısına (fazla mesai hariç) ulaşmamalı veya bu sayıyı geçmemelidir.
Yarı zamanlı çalışanın çalıştığı toplam saat sayısı, benzer bir tam zamanlı çalışanınkine eşit veya daha fazla ise, bu çalışan bundan sonra tam zamanlı çalışan olarak kabul edilecektir.
Kısmi zamanlayıcılar için orantılı yetkiler
Tüm yarı zamanlı çalışanlar, istihdamlarının asıl işleri olup olmadıklarına bakılmaksızın, çalışılan haftalık saatler esas alınarak, tam zamanlı çalışanlar gibi tüm haklardan yararlanmalıdır. Orantılı haklar arasında yasal ikramiye ve haftalık ödenek, tüm resmî tatiller, tatil izni, hastalık izni, doğum izni, ölüm izni, evlilik izni, yaralanma izni ve yasal açıdan diğer izinler bulunmaktadır.
Orantılı yetkinin hesaplanması
Orantılı yetki, yarı zamanlı çalışanın haftalık çalıştığı saat sayısının, aynı işi yapan tam zamanlı bir çalışanın çalıştığı haftalık normal saat sayısına oranı olarak hesaplanır.
“Haftada 40 saat tam zamanlı çalışanın tatil izni 208 saattir. Yarı zamanlı çalışan haftada 25 saat çalışıyorsa, orantılı tatil izni hakkı:
25 / 40×208 saat = 130 saattir.”
Yarı zamanlı çalışanın çalışma saatlerinin düzensiz haftalık çalışma saatlerine dayalı olması durumunda, 13 haftalık bir süre boyunca çalışılan ortalama saatler üzerinden hesaplanır (Üç Aylık: Ocak – Mart; Nisan-Haziran; Temmuz -Eylül; Ekim- Aralık).
Tele (uzaktan ya da evden) Çalışma
Bilgi teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, genellikle işverenin tesislerinde gerçekleştirilen belirli işler, artık iş yeri dışında yürütülebilir. Bir iş sözleşmesinde istihdamın bir koşulu olarak uzaktan (evden ya da tele) çalışma gerekli olabilir veya istihdam ilişkisi sırasında anlaşma yapılabilir.
Yazılı anlaşma
Uzaktan çalışmanın gerçekleştirilmesine yönelik herhangi bir anlaşma yazılı olmalıdır. Yazılı sözleşme, Çalışanlar Mevzuatı (Employees Regulations)‘nın gerektirdiği bilgileri ve L.N.’de listelenen tele çalışmaya özel bilgileri içermelidir. (L.N. 312 of 2008 – Telework National Standard Order)
Bir iş sözleşmesinde istihdamın bir koşulu olarak tele-çalışma gerektiğinde istihdam koşulları, L.N.’de belirtilenlerden daha az elverişli olmayacaktır. (312/2008 – Telework Ulusal Standart Düzeni)
İş sözleşmesinde tele-çalışma belirtilmediğinde ve iş ilişkisi sırasında yapıldığında; çalışan, bir işverenin tele-çalışma teklifini kabul etmekte veya reddetmekte özgürdür. Böyle bir ret, işe son vermek için iyi ve yeterli bir neden teşkil etmeyeceği gibi, ilgili çalışanın istihdam koşullarında da bir değişikliğe yol açmayacaktır. Öte yandan, bir çalışan tele-çalışmayı tercih etme isteğini ifade ederse, bu talebi kabul etmek veya reddetmek işverenin takdirindedir.
Tele-çalışmaya geçiş
Tele-çalışmaya geçiş, çalışanın istihdam durumunu veya önceki görevine veya bunun mümkün olmaması durumunda başka bir benzer göreve dönme hakkını etkilemez.
Bir tele-çalışma sözleşmesinin feshi
Tele-çalışanlar, işveren tarafından veya işveren adına sağlanan eğitim ve kariyer geliştirme programlarına işverenin tesislerindeki karşılaştırılabilir çalışanlarla aynı şekilde katılma haklarına sahip olacak ve benzer çalışanlarla aynı değerlendirme politikalarına tabi olacaklardır.
Tele-çalışanın mahremiyeti
İşveren ve tele-çalışan arasında tele çalışma ile ilgili yazılı anlaşmada aksi kararlaştırılmadıkça, işveren, tele çalışmanın gerçekleştirilmesi için gerekli ekipmanı sağlamak, kurmak ve korumaktan ve tele-çalışana uygun bir teknik destek tesisini sağlamaktan sorumludur. Öte yandan tele-çalışan, işveren tarafından sağlanan ekipman ve verilere iyi bakmakla yükümlüdür. Ayrıca çalışan internet üzerinden yasa dışı materyal toplamayacak veya dağıtmayacaktır.
İş organizasyonu
İşveren, tele-çalışanı Veri Koruma Yasası hükümleri hakkında bilgilendirmekle yükümlüdür. Tele-çalışan tarafından görevlerini yerine getirirken kullanılan ve işlenen verilerin korunmasını sağlamak için özellikle yazılımla ilgili uygun önlemleri alacaktır. Tele-çalışan, kendi adına Veri Koruma Kanunu hükümlerine ve işveren tarafından bu yönetmelik uyarınca alınan önlemlere uyacaktır.
Toplu haklar
Tele-çalışan, işverenin tesislerindeki benzer çalışanlarla aynı toplu haklara sahiptir ve çalışanları temsil eden organlara katılma ve seçimlere katılma hakkına sahiptir.
Çalışma Saatlerini Aylık veya Haftalık Denkleştirme (Banking of Hours)
Tüm sektörlerde, bu sektörler bir Ücret Konseyi Ücret Düzenleme Emri kapsamında olsun veya olmasın; işveren, çalışma saatlerini aylık veya haftalık denkleştirme yöntemi uygulayabilir. Her takvim yılında normal yıllık çalışma saatlerinin 376 saate kadarı denkleştirme olarak hesaplanabilir. Bu durumda; daha az çalışma olan dönemlerin, normal çalışma saatini dolduracak kalan saatleri, daha yüksek çalışılan dönemlerdeki ekstra saatlerle denkleştirilir.
Fazla mesai de dahil olmak üzere haftalık ortalama çalışma süresi, ilgili çalışan yazılı olarak izin vermediği sürece, Çalışma Süresi Düzenlemeleri Mevzuatı açısından geçerli referans süresi üzerinden ortalama 48’i aşmayacaktır.
Hesaplanabilecek çalışma saatleri düşük iş aktivitesi haftalarında kullanılmak üzere, daha önceden fazladan çalışılmış yani mevzuat tabiriyle bankaya yatırılmış herhangi bir çalışma saati, yalnızca çalışma saatlerinin normal bir oranda ödendiği haftalık bir çalışma gününde kullanılacaktır.
Ayrıca taraflar, özel bir ücret oranı çeken saatleri dahil etmeyi de kabul edebilir ve bu bağlamda hesaplanacak saatler bu tür özel saatlik ücret oranını yansıtacaktır.
Azaltılmış çalışma saatlerine sahip yarı zamanlı ve tam zamanlı çalışanlar, çalışma saatlerini denkleştirme uygulamasına katılmakla yükümlü olmayacak ve bu tür bir çalışmaya katılmayı kabul etmemeleri nedeniyle işveren tarafından herhangi bir zarar görmeyecektir.
DIER Yetkilendirmesi
Çalışma saatleri bankacılığı planını uygulamaya koymadan önce, Endüstri ve İstihdam İlişkileri Departmanından (DIER) izin alınması gerekir. DIER, yetkilendirmesinde gerekli gördüğü her türlü koşulu uygulayabilir.
Herhangi bir saat bankacılığı planı aşağıdakilere uygun olacaktır:
· İşçiye, saat bankacılığı şeması kapsamında takip eden dört hafta içinde çalışacak saat sayısı ve kadro hakkında önceden yazılı bildirim yapılır;
· İşveren, böyle bir değişikliği en az bir hafta önceden yazılı olarak bildirilmesi koşuluyla, bir sonraki hafta çalışacağı haftalık çalışma saatlerinde değişiklik yapma olanağına sahip olacaktır;
· Haftalık temel ücret yıl boyunca sabit kalacaktır;
· İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle feshedilmesi halinde:
Fazla çalışma saatlerinin denkleştirme yöntemi için uygulanmasından önce, bu tür ödenmemiş saatler, fesih tarihinde yürürlükte olan geçerli fazla mesai ücreti oranında, bir sonraki ödeme günü itibariyle ödenecektir. Yarı zamanlı çalışanların veya çalışma saatlerinin azaltıldığı tam zamanlı çalışanların söz konusu olması durumunda, hesaplanan tüm saatler, bu tür çalışanların çalıştığı toplam saatlerin normal çalışma saatlerini aşması durumunda, yalnızca geçerli fazla mesai oranında ödenecektir.
Yıllık ortalamadan daha az saat çalışıldığında, işveren fiilen çalışmayan saatler için para iadesi talep etme ve ücret kesintisi yapma hakkına sahip olmayacaktır;
· Çalışanın belirli bir günde planlanan çalışma saatlerinden fazla çalışması gerekebilir, bu tür ekstra saatler, geçerli fazla mesai tarifeleri üzerinden fazla mesai tarifeleri üzerinden ödenecektir;
· Bir takvim yılının sonunda, ödenmemiş banka saatleri varsa, bu saatler, işveren ve çalışan yazılı olarak yüz altmış banka saatini bir sonraki takvim yılına transfer etmeyi kabul etmedikçe, geçerli fazla mesai oranında ödenecektir.
Tatil izni ve hastalık izni: Çalışan, yıllık izin veya hastalık izni hakkından düşülecek saatlerin hesaplanması ile ilgili olarak, işveren tarafından çıkarılan çalışma programına göre bu yıllık haktan düşülecek çalışma saatleri, çalışılması planlanan saat sayısı olacaktır.
Annelik ve diğer izinler: Çalışma saatleri bankacılığı planına katılan bir çalışan doğum izni veya yukarıda belirtilmeyen diğer ücretli izinleri aldığında, bu çalışan duruma göre doğum izni veya diğer izinler için ödenmesi gereken normal ücreti alacaktır. Bu tür izinli bir çalışan, programın dışında çalışılan normal saatlerin üstünde veya altında olsun, çalışmak üzere planlanan saatlerle aynı sayıda çalışmış olarak kabul edilecektir. Böyle bir plana katılan diğer çalışanlar tarafından alacaklandırılan veya borçlandırılan benzer saatler için geçerli olacağı gibi, duruma göre bu tür banka saatleri alacaklandırılmış veya borçlandırılmış olarak kabul edilecek ve tüm amaç ve amaçlar için değerlendirilecektir.
Ödenmemiş İzin: Çalışma saatleri denkleştirilmesi uygulamasında olan bir çalışanın ücretsiz izinde olması, uygulama dolayısıyla, normal çalışma saatlerinin altında ya da üstünde olması fark etmeksizin çalışılması planlanan saatlerle aynı sayıda çalışmış kabul edilecektir.
“Malta Yaşam ve Çalışma Rehberi” serimizin diğer yazılarına buradan ulaşabilirsiniz.
Bu yazı dizisi; istihdam feshi ve işe son verilmesi, yasal izin hakları ve resmî tatiller, Malta’ya çalışmak üzere gönderilmiş işçiler, sektörel asgari istihdam koşulları, genç, öğrenci ve küçüklerin istihdamı, güvencesiz çalışmaya karşı önlemler yazıları şeklinde devam edecektir.
