Persepolis (2007), Marjane Satrapi’nin aynı adlı otobiyografik çizgi romanından uyarlanan bir animasyon filmidir. Satrapi’nin, İran Devrimi ve sonrasında yaşadıklarını konu alan bu film, siyah-beyaz animasyon tarzı ve güçlü anlatımıyla dikkat çeker.
Film, devrim sürecinde yaşanan iktidar değişimi ve bu sürecin özellikle kadınlar üzerindeki baskıcı etkilerini çarpıcı bir şekilde gösteriyor. Devrim öncesinde modernleşme yolunda ilerleyen İran, devrimle birlikte daha geleneksel ve İslami bir düzene geçiş yapar. Bu geçiş, toplumsal normlar ve bireysel özgürlükler üzerinde derin bir etki yaratır. Özellikle kadınların örtünme zorunluluğu gibi değişiklikler, devletin bireyin bedenine ve yaşam tarzına müdahalesini simgeler. Baş karakter Marjane, İran’daki rejim değişikliği, İslami devrim ve İran-Irak Savaşı’nın ortasında büyürken hem toplumsal hem de kişisel kimlik arayışıyla yüzleşir. Bir genç kız olarak Batı ile Doğu arasında sıkışmışlığı, özgürlüğe olan özlemi ve ailesiyle olan karmaşık ilişkisi, filme derin bir insani boyut kazandırır.
İran’dan Batı’ya göç eden Marjane, bir yandan İran’da yaşanan baskıcı rejimden kaçarken, diğer yandan gittiği Batı’da da farklı bir tür kültürel yabancılaşma ve dışlanmışlık hissi yaşar. Bu, göçmenlerin “ne oraya ne buraya ait olma” durumu, yani iki kültür arasında sıkışmışlık ve aidiyet sorununu ele alır. Göçmenler için yeni bir ülkeye yerleşmek sadece coğrafi bir değişim değil, aynı zamanda kültürel kimliklerinde de bir kriz yaratır. Bu da insanlar üzerinde “kimliksizleşme” sorununu koyuyor.
Persepolis, sadece İran’ın tarihine dair değil, aynı zamanda insan ruhunun zorluklarla nasıl başa çıktığını, kültürel ve kişisel kimlik arayışını etkileyici bir dille anlatan çarpıcı bir yapım. Bu film bana Animasyon filmlerinin sadece çizgi film olmadığını, çok derin anlamlar barındırdığını bir kez daha gösterdi.
İyi seyirler!
